Przedmioty informatyczne

11. Profesjonalna edycja tekstu


Jak „profesjonalnie” pisać teksty w edytorach tekstu? Na jakie to drobiazgi należałoby zwrócić szczególną uwagę?
  • Pamiętaj o celu pisania dokumentu. Dostosuj do tego format strony i jej układ (w pionie czy w poziomie) (Plik/Ustawienia strony/Rozmiar papieru - orientacja).
  • Jeśli to nie ściąga, to zostaw rozsądnie duże marginesy (nie stłaczaj tekstu). Standardowe ustawienia Worda są zadowalające. Lecz jeżeli stron ma być więcej pamiętaj, że będą spięte lub zbindowane i wtedy należy powiększyć margines (Plik/Ustawienia strony/Marginesy - na oprawę).
  • Jeśli stron jest więcej, nie oddawaj ich niespiętych. Nie ma nic gorszego niż składanie rozsypanych kartek, a jeśli jeszcze nie ponumerowano ich (Wstaw/Numery stron).
  • Na kartkach A-4 używaj czcionek o wielkości 12 lub 14 punktów (10 punktów to około 3,5 milimetrów). Standardowe 10 punktów w Wordzie to trochę mało.
  • W jednym dokumencie nie stosuj wielu różnych krojów czcionek (wystarczą dwie) - pisma mają być czytelne i taka jest czcionka Times New Roman czy Arial. Dłuższe fragmenty tekstu pisz czcionką szeryfową Times New Roman. Szeryfy to „ogonki” i cienkie kreseczki, które „ciągną wzrok” po tekście i bardzo przyspieszają czytanie. Do pisania tytułów i nagłówków używaj Ariala , (jako czcionka bezszeryfowa doskonale się do tego nadaje - jest prosta i czytelna).
  • W tytułach i nagłówkach nie stawiaj na końcu kropek. Znaki interpunkcyjne, które tam muszą być pisz mniejszą czcionką (szczególnie tytułach o dużej czcionce).
  • Jeżeli tekst jest dłuższy i ma wiele podtytułów, do ich pisania używaj Stylu Nagłówek a nie standardowego, ułatwi to automatyczne wstawienie spisu treści (Wstaw/Indeksy i spisy/Spis treści). Nigdy nie dziel wyrazów w tytułach, a dzieląc ten tekst na dwie linie pamiętajmy, że miejsce podziału może zmienić wydźwięk tytułu a czasem sprawić, że będzie on nielogiczny (np gdy podzielimy nazwę).
  • Aby uwypuklić coś w tekście można użyć pogrubienia lub kursywy podkreślanie jest pozostałością po maszynach do pisania i używanie tego jest wysoce nieprofesjonalne. Pamiętać należy o tym, że zbyt częste wyróżnianie nie jest żadnym wyróżnieniem. Można też zastosować wcięcia tekstu (Format/Akapit/Wcięcie z lewej i prawej) i nie pisać od marginesu do marginesu.
  • Spacja służy do oddzielenia dwóch wyrazów, a nie jak to często się robi, do wyrównywania tekstu. Aby miejscowość i data były po prawej stronie - wyrównaj je do prawej (ikonka na pasku formatowania). Można użyć też tabulatorów wstawionych w pierwszej linijce (lewego na początku i prawego na końcu linii) - zwłaszcza, gdy w tej linii ma być nazwisko i imię oraz ta data na końcu linii. Pamiętajmy, że wstawianie wielu spacji jest błędem. Jeżeli chcemy tekst r o z s t r z e l i ć - nie róbmy tego spacjami mamy do tego funkcję (Format/Czcionka/Odstępy między znakami).
  • Klawisz ENTER służy do zakończenia akapitu (jednej myśli, składającej się z jednego lub wielu zdań), lub automatycznego kolejnego wyliczania lub wypunktowywania. Nie używajmy go do robienia odstępów. Mamy, bowiem narzędzie (Format/Akapit/Odstęp przed i po akapicie) pozwalające je dokładnie określić. Jeżeli chcemy zostawić miejsce na wklejenie do wydruku obrazka to użyjmy tego narzędzia. Unikniemy zmiany wielkości tego miejsca, gdy w trakcie pracy zmienimy wielkość czcionki (Enter wprowadza przecież linię o określonej wielkości zależnej od czcionki i interlinii). Klawisza tego nie używamy także do przenoszenia się do nowej linii (edytory robią to same). Ułatwi nam to edycję całego akapitu, gdyż nie trzeba zaznaczać całego tekstu (myśli), którą chcemy inaczej sformatować (wyrównanie, wielkość, krój czcionki, itp.) wystarczy, że kursor znajduje się w danym akapicie, trzykrotne kliknięcie automatycznie zaznaczy cały akapit. Lecz gdy po każdej linii mamy wciśnięty Enter, myszka może się nam zabiegać. Jeżeli musimy przejść do nowej linii nie kończąc akapitu wciśnij Shift+Enter.
  • Robiąc większe odstępy między akapitami nie wcinajmy pierwszego wiersza (powstała w ten sposób biała plama nie jest elegancka). Oddzielając akapity używajmy albo odstępu albo wcięcia, nigdy obu technik naraz. Jeśli już wcięcie to nie takie duże jak daje automatyczny, ponoć najlepiej wygląda wcięcie na wielkość dużej litery M.
  • Kończąc akapit zwróćmy uwagę czy w ostatniej linijce nie został jakiś krótki wyraz (nazywany bywa szewcem lub wdową) należałoby wtedy dołożyć, wyciąć lub zmienić jakiś wyraz albo zagęścić lub rozstrzelić akapit, (ale nieznacznie 0,1-0,5punktu). Można też czasem nieznacznie zmienić wcięcia akapitu. Szewcem lub bękartem nazywa się ostatni wiersz akapitu niemieszczący się na stronie.
  • Znaki przestankowe (kropki, przecinki, wykrzykniki, itp.) stawiajmy bezpośrednio po wyrazie (bez spacji), bo może się zdarzyć, że kropka przeskoczy nam do nowej linii. Gdy używamy nawiasów i cudzysłowów nie robimy odstępów po pierwszym ani przed końcowym.
  • Jeżeli cytujemy i używamy cudzysłowów to znaki interpunkcyjne, jeśli należą do cytatu są wewnątrz. "- Jak to? - gdaknęła pewna kurka. - Nie nadajemy się?" - Gałczyński.
  • NIE PISZMY DRUKOWANYMI LITERAMI (WERSALIKAMI). TAKI TEKST STRASZNIE CIĘŻKO SIĘ CZYTA I ZNACZNIE DŁUŻEJ. NASZ MÓZG PODCZAS CZYTANIA ROZPOZNAJE zbitki kilku liter po ich kształcie (laseczka w górę lub w dół, ogonki, kreski) i znakomicie to przyspiesza czytanie.
  • Pamiętaj, że myślnik i łącznik to dwa różne znaki. Myślniki oddzielaj spacjami przed i po, łącznik jak sama nazwa mówi łączy dwa wyrazy i tu bez odstępów.
  • Teksty w tabelach i ramkach nie mogą być stłoczone, zadbaj o odpowiedni odstęp tekstu od linii. Czasem linie tabel nie są wcale potrzebne (odpowiednie odstępy mogą uczynić tabelę bardziej profesjonalną i czytelną).
  • W tabelach, gdy używamy liczb z przecinkiem lub kropką stosuj tabulator dziesiętny, który umieści przecinki jeden pod drugim. Gdyby zależało na jednakowych szerokościach cyfr (1 jest węższe od innych) użyj czcionki Courier tutaj każdy znak zajmuje tyle samo miejsca.
  • Przy wypunktowaniach nie stosuj znaku kreski - użyj kulki lub lepiej znaków z kroju Wingdings. Są ciekawe i można je dostosować do treści.
  • Unikajmy skrótów. Nawet takie jak mm czy kg lepiej wyglądają pisane w całości.

Zadanie
Sformatuj tekst z pliku opowiadanie.doc Plik według poniższych kryteriów:
  • Tytuł: Czcionka typu Arial, rozmiar 14, kolor czerwony, podkreślony, wytłuszczony, wyśrodkowany
  • Tekst: Czcionka typu Arial, rozmiar 12, interlinia półtora wiersza, kolor niebieski, wyjustowany, pochylony, wcięcia akapitów 1.25
  • Numer strony – na dole po prawej stronie
  • Nagłówek – autor opowiadania
  • Stopka – tytuł opowiadania
  • Układ strony pionowy
  • Marginesy: góra 2, dół 2, lewy 2.5, prawy 2.5, na oprawę 0.5